- 25 Aprile 2023
110º anniversario della nascita di Ivo Balentović
Lo scrittore, giornalista e traduttore croato, Ivo Balentović (Županja, 25 aprile 1913 – Županja, 4 agosto 2001) visse a Umago per quarant'anni, dal 1961 fino agli ultimi dei suoi giorni. Quest'anno celebriamo il 110º anniversario della nascita dello scrittore umaghese più produttivo. Buona parte dei libri di Balentović nella collezione della Biblioteca di Umago è una donazione della sua famiglia e della Matrix croatica di Umago; tutte queste opere appartengono al periodo umaghese della sua creatività. Ma le prime opere letterarie di Balentović, quelle con le quali si è affermato come nuova voce sulla scena letteraria croata nel periodo tra le due guerre mondiali, sono state acquistate dalla Biblioteca civica di Umago solo nel 2022.
GRADSKA KNJIŽNICA UMAG: NABAVLJENA PRVA KNJIŽEVNA DJELA IVE BALENTOVIĆA
Hrvatski pisac, novinar i prevoditelj Ivo Balentović (Županja, 25. 4. 1913. – Županja, 4. 8. 2001.) živio je u Umagu četrdeset godina, od 1961. godine do kraja života. Ove godine obilježavamo 110. obljetnicu rođenja ovog najproduktivnijeg umaškog književnika.
Balentović je prvu knjigu objavio 1936. godine i do kraja života objavio je tridesetak knjiga. Njegova esejistička knjiga pod naslovom „Boema naša jučerašnja“ objavljena je 1961. godine u Umagu i zajedno sa zbirkom poezije talijanskog pjesnika i slikara Marija Cocchietta (1933. – 2019.) „Dodici poesie“, koja je u Umagu objavljena 1962. godine, označava početak moderne književne produkcije u Umagu. Obje knjige tiskala je umaška tiskara Tipografija (osnovana 1953. godine). U Umagu je Balentović 1967. godine pokrenuo i svoj vlastiti književni časopis „Susreti“: posljednji svezak objavljen je 1993. godine; izašlo je 30 brojeva u dvadesetak svezaka.
Gradska knjižnica Umag u svom fondu ima veći dio brojeva „Susreta“ i veliki izbor Balentovićevih naslova, sve zajedno 30 različitih izdanja. U fondu umaške knjižnice su i dvije knjige koje se bave životom i djelom Ive Balentovića: prva je objavljena u Vinkovcima 2007. godine, a druga 2014. u Umagu. Bivša voditeljica Gradske knjižnice Umag Nives Franić i sadašnji ravnatelj Neven Ušumović bavili su se Balentovićevim opusom, pisali i objavljivali o njemu.
Dobar dio Balentovićevih knjiga u fondu umaške knjižnice donacija je njegove obitelji i Ogranka Matice hrvatske Umag; sva ta djela pripadaju umaškom razdoblju njegova stvaralaštva. Ali Balentovićeva prva književna djela, ona s kojima se između dva svjetska rata afirmirao kao novi glas na hrvatskoj književnoj sceni, Gradska knjižnica Umag uspjela je nabaviti tek prošle godine u suradnji s antikvarijatima u Osijeku, Rijeci i Zagrebu. Naime, zahvaljujući ažurnim mrežnim stranicama antikvarijata Ezop, Mali neboder i Vremeplov i profesionalnom pristupu knjizi njihovih vlasnika, Balentovićeve prve knjige stigle su u Umag u izvanredno očuvanom stanju.
U zaštićeni fond Gradske knjižnice Umag ušli su tako 2022. godine sljedeći Balentovićevi naslovi: prvijenac „Život za opanke“ (novele, Zagreb, 1936.), zbirka pjesama „Krvavi ples“ (Županja, 1939.), „Polomljene grane“ (novele, Zagreb, 1942.) i „Balkanske priče“ (Vinkovci, 1956.).
Kako piše 1942. godine jedan od njegovih urednika Frano Alfirević, Balentović se u hrvatskoj književnosti javlja kao zastupnik „malih ljudi, siromaha, skitnica i prosjaka“. U svojoj prvoj zbirci novela „Život za opanke“ bavi se aktualnim problemima šokačkog ruralnog života u Slavoniji, prodorom kapitalizma na selo, neizvjesnom sudbinom starih običaja i oblika društvenog života. A njegov polemični duh, po kome je do kraja života bio poznat književnoj publici, očituje se već u pogovoru koji je napisao svojoj drugoj knjizi, zbirci pjesama „Krvavi ples“: „Mi još nemamo izgrađene narodne književnosti. Kod nas postoji luda zbrka pojmova o vrijednostima i nevrijednostima. Naša književna kritika je većim dijelom šepava i ćorava kokoš, ili ako hoćete bolesnik u vrućici, jer će o jednoj te istoj knjizi izreći skroz oprečna mišljenja: crno i bijelo. U našem javnom životu kraljuje protekcija i prst njezin je svemoćan: jednima se štampa sve, a drugima ništa…“.
Već se, dakle, na početku Balentovićeva stvaralaštva očituje njegov individualizam i borba za književnost koja polazi s društvene margine, a u Umagu je takav njegov stav naišao na plodno tlo, jer od 1961. pokreće vlastite nakladničke projekte. Zbog toga je najveći dio njegovih knjiga objavljen u malim tiražama, pa je prava sreća i privilegija članova Gradske knjižnice Umag da imaju mogućnost uvida, istraživanja i iščitavanja cjelokupnog Balentovićeva književnog opusa.